Czym jest ADHD?

Wychowanie dzieci: Czym jest ADHD (attention deficit hyperactivity disorder)?

ADHD jest skrótem od angielskiej nazwy attention deficit hyperactivity disorder i oznacza zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi. Nadpobudliwość (ADHD) ujawnia się wcześnie, między trzecim a piątym rokiem życia dziecka, ale pierwsze objawy zaburzenia mogą dać o sobie znać w różnym wieku: zdarza się, że stają się widoczne dopiero w późnym dzieciństwie lub wręcz w okresie dorastania. Dla nadpobudliwości charakterystyczne są trzy grupy objawów: niemożność skoncentrowania uwagi, nadmierna impulsywność i nadmierna ruchliwość.

Trudności z koncentracją uwagi wyrażają się w nieuważnym słuchaniu, rozpraszaniu, nie pamiętaniu przez dziecko co ma zrobić. Impulsywność to działanie szybkie, bez zastanowienia, łatwa akceptacja cudzych pomysłów, bezmyślne odpowiadanie i domaganie natychmiastowego zaspokojenia swoich potrzeb, Z kolei nadmierna ruchliwość charakteryzuje się między innymi tym, że dziecko nie może usiedzieć w miejscu, ma nerwowe ruchy rąk, często rusza nogami, chrząka. Oprócz tych trzech charakterystycznych objawów u dziecka występują zaburzone relacje z innymi rówieśnikami i brak kontroli swoich emocji.

Dziecka z ADHD jest „wszędzie pełno”. Stale coś psoci, wchodzi na meble, stwarza sytuacje zagrażające własnemu bezpieczeństwu i zdrowiu. Podczas zabaw dziecko takie często zmienia obiekt zainteresowania. Nigdy nie kończy rozpoczętych działań, ma trudności w zapamiętywaniu poleceń, złożonych instrukcji czy konkretnych zasad postępowania. Ma również trudności ze zorganizowaniem sobie pracy lub zabawy. Dziecko z tym zaburzeniem często gubi niezbędne do pracy lub innych zajęć rzeczy. Łatwo rozprasza się pod wpływem bodźców zewnętrznych, dlatego przerywa pracę i często już do niej nie wraca.

Zaburzenia w sferze emocjonalnej przejawiają się częstymi napadami złości, łatwym wchodzeniem w konflikty z innymi, agresywnością, częstym wdawaniem się w bijatyki i kłótnie. Zdarza się także, że na zwróconą sobie uwagę dziecko odpowiada w sposób gwałtowny, niegrzeczny, wręcz arogancki. Dziecko z ADHD często nie jest lubiane w grupie, rówieśnicy nie chcą się z nim bawić i unikają z nim wszelkich kontaktów.

W jaki sposób pomóc dziecku z tym syndromem? Przede wszystkim okazać zrozumienie, jest ono potrzebne każdemu, a dziecko z ADHD potrzebuje go w szczególności. Jednym z efektów tego zaburzenia jest odrzucenie przez środowisko rówieśników (bywa że przez rodzinę), co dla młodego człowieka a tym bardziej dziecka jest powodem do znacznej frustracji. Walkę z nadpobudliwością powinniśmy zacząć od uporządkowania zewnętrznego świata dziecka. Wprowadzić porządek i rutynę, stałe pory posiłków i obowiązków. Sztywny schemat dnia daje dziecku z adhd poczucie bezpieczeństwa i wpływa kojąco na układ nerwowy. Dziecko nadpobudliwe należy nauczyć wykonywać tylko jedną czynność w danym momencie, tak by na niej się skupiało i wykonało tą czynność do końca.

W ramach terapii wskazane jest ograniczanie korzystania z komputera i telewizora, a także ograniczanie słuchania głośnej muzyki. Ważne jest wyrażanie się do dziecka w sposób wyraźny i konkretny. Zamiast mówić: „znowu nie umyłeś naczyń po sobie, jest chlew w kuchni” mówmy: „umyj po sobie naczynia”. Dziecko z syndromem ADHD lubi działania zaplanowane i wcześniejsze uprzedzanie o mających nastąpić wydarzeniach. Nadpobudliwe dziecko wymaga od rodziców dużej uwagi i pomocy w codziennych czynnościach i obowiązkach, rodzic musi je nauczyć wykonywania prac domowych i nauki. Zwłaszcza w nauce ta pomoc jest niezbędna. Spotkałam się z kilkoma przypadkami nadpobudliwości i za każdym razem młodzi ludzie nie mieli dobrych wyników w szkole. Rodzice popełniali podobne błędy – albo pozostawiali odrabianie lekcji pociechom (wtedy lekcje były nieodrobione), albo robili to za nich. Pomoc w tym wypadku oznacza towarzyszenie dziecku w wykonywaniu pracy domowej i naukę odrabiania lekcji – robienia notatek, uczenia się.

Nadpobudliwe dziecko potrzebuje pochwały, dlatego należy dostrzec nawet najmniejsze staranie i je wyróżnić. Nie każde ruchliwe i krzykliwe dziecko jest nadpobudliwe, dlatego po dokładną diagnozę należy się udać do specjalisty – lekarza i psychologa, tam również zostaną nam przedstawione metody terapii.