Asertywność – podstawowe prawa asertywnego zachowania.

W poprzednim artykule omówiliśmy czym jest asertywność i dlaczego nie należy jej mylić z agresją. Dziś poznamy prawa nią rządzące i odpowiemy na pytanie dlaczego asertywność jest niezbędna do posiadania pozytywnego wizerunku samego siebie.

Asertywność jest niezbędnym elementem poczucia własnej wartości. Tylko przez asertywne zachowanie w sytuacjach konfliktowych możemy poczuć, że wyszliśmy z twarzą i bez niepotrzebnych emocji. W ciągu życia stykamy się z ludźmi mającymi rozmaite przekonania i poglądy, w tym całkowicie odmienne od naszych. Ze strachu przed brakiem akceptacji, odrzuceniem czy po prostu ze strachu przed wyrażeniem własnego zdania milczymy. W ten sposób przestajemy być sobą, odmawiamy sobie prawa do swobodnego wyrażania myśli. Godne i pełne życie wymaga byśmy nie tracili części swojego ja i umieli sobie radzić w sytuacjach konfliktowych, a także swobodnie wyrażać swoje myśli i opinie. Uległość i nieumiejętność asertywnego zaistnienia sprawia, że nie osiągamy naszych zamierzeń, czujemy się skrzywdzeni, a także zachęca innych do dominacji i wykorzystywania naszej osoby.

W jaki sposób się asertywnie zachowywać?

Przede wszystkim należy się wyrażać jasno i otwarcie. W sposób szczery, zgodny z prawdą, naszymi przekonaniami i uczuciami mówić NIE lub TAK. Starać się nie kłamać, każdy człowiek ma prawo być sobą i popełniać błędy. Gdy jesteśmy atakowani – brońmy się. Nie pozwalajmy na naruszanie godności osobistej i na to, by traktowano nas w sposób raniący. Pomocne mogą być zdania typu: „Nie chcę żebyś się zwracał do mnie w ten sposób”. Gdy się nie zawiniło, nie należy przepraszać. Także nie powinno się nadmiernie tłumaczyć i usprawiedliwiać. W momencie gdy chcemy być dobrze zrozumiani – wyjaśniajmy. Gdy czegoś nie rozumiemy – mamy prawo do zadania pytania. Realizujmy swoje cele. Ale jednocześnie nie napadajmy na innych i przyznajmy im te same prawa. Oto niektóre, z podstawowych praw, jakie człowiek asertywny szanuje u siebie i innych (za L. Mahrus):

• Prawo domagania się tego, czego chcemy (wraz ze zrozumieniem, że partner/partnerka ma prawo powiedzieć nie).
• Prawo do własnego zdania, uczuć, emocji i do odpowiedniego ich wyrażania.
• Prawo wypowiadania opinii, które nie mają logicznej podstawy i których nie musimy uzasadniać (na przykład intuicyjne myśli i uwagi).
• Prawo do podejmowania własnych decyzji i radzenia sobie z ich skutkami.
• Prawo do dokonania wyboru, czy chcemy być zaangażowani w czyjeś problemy.
• Prawo nie wiedzieć i nie rozumieć czegokolwiek.
• Prawo do popełniania błędów i ponoszenia ich skutków.
• Prawo do odnoszenia sukcesów.
• Prawo do zmiany zdania.
• Prawo do prywatności.
• Prawo do bycia w samotności i niezależności.
• Prawo do zmieniania się i bycia asertywnym.
• Prawo do mówienia „nie” bez poczucia winy.

Asertywność nie jest cechą wrodzoną, możemy się jej nauczyć. Zacznijmy od sztuki przyjmowania komplementów. Gdy jesteśmy chwaleni, nie reagujmy przesadną skromnością. Przyjmijmy pochwały i pamiętajmy o słowie dziękuję. Nauczmy się także odmawiać. W sposób bezpośredni, stanowczy, uczciwy i bez pretensji oraz usprawiedliwień.

Zachęcam Czytelników do stosowania asertywnych zachowań w swoim życiu. Ta technika pozwala nam cało i bez szwanku wychodzić z różnorakich trudnych sytuacji, jednocześnie uczy nas szanować prawa drugiego człowieka, które są takie same jak nasze. Asertywność jest doskonałym sposobem na to, by relacje z innymi ludźmi były poprawne i nie odbywały się naszym kosztem.